Fundacja - jaka księgowość?

Fundacja – jaka księgowość?

Aktualizacja 30 października 2023

Fundacja – jaka księgowość? W pewnych sytuacjach możemy zechcieć założyć fundację – powstaje wtedy pytanie – na jaką księgowość powinniśmy się zdecydować?

Czym jest fundacja?

Zanim przejdziemy do spraw takich jak prowadzenie pełnej księgowości musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: czym właściwie jest fundacja? Jest to funkcjonująca w prawie forma organizacji pozarządowej. Zaraz po stowarzyszeniach, fundacja jest drugą co do popularności formą tego typu organizacji. Jej istotnym elementem jest kapitał. Musi on być z założenia poświęcony realizacji pewnego określonego celu. To, jaki to jest cel i na jakich zasadach jest realizowany określa statut danej fundacji. Ważne jest również to, że fundacja nie ma członków. O jej działaniu oraz dyspozycji kapitałem finansowym w całości decyduje jej twórca. To właśnie dlatego fundacja jest bardziej niezależną formą organizacji niż na przykład stowarzyszenie lub korporacje.

Skąd pochodzi nazwa fundacja?

Fundacja – nazwa tej organizacji nawiązuje bezpośrednio do jej założeń. Jej etymologia nawiązuje do słów pochodzących z języka łacińskiego, choć nie wiemy których dokładnie. Najbardziej prawdopodobne są:

  • fundus – oznaczające grunt, czy też posiadłość lub majątek,
  • fundatio – oznaczające założenie,
  • fundare – oznaczające umocnienie czy też utwierdzenie.

Bez względu na to, od którego z tych słów pochodzi współczesne słowo fundacja, wszystkie pięknie podkreślają cel i znaczenie tego typu organizacji.

Zobacz także:

Skąd wziął się pomysł na fundacje?

Fundacje zakładane były już wcześniej w innych częściach świata, ale w Polsce dotyczące ich regulacje zostały wprowadzone dopiero w 1984 roku. To właśnie wtedy firmy księgowe po raz pierwszy otrzymały jasne informacje jak prowadzić księgowość fundacji. Reguluje to ustawa z dnia 6 kwietnia 1944 r. o fundacjach, oraz wszystkie dalsze związane z nią przepisy.

Jakie są rodzaje fundacji?

Fundacja - jaka księgowość?
Fundacja – jaka księgowość?

Wraz z regulacjami prawnymi dotyczącymi fundacji wyodrębniło się kilka rodzajów tego typu organizacji. Podzielić można fundacje:

  • Ze względu na rozwiązania sukcesji rodzinnych firm,
  • Ze względu na sposób działania,
  • Ze względu na fundatora,
  • Ze względu na cel,
  • Ze względu na formę podejmowanych działań,
  • Ze względu na odbiorcę,
  • Ze względu na obszar działalności.

Ze względu na rozwiązania sukcesji rodzinnych firm – są to zazwyczaj fundacje rodzinne, które mają wejść do prawa polskiego w 2022 roku.

Ze względu na sposób działania – chodzi tutaj o sposób działania, jaki przyjmują fundacje w momencie powołania. Wyróżniamy tutaj fundacje świadczące usługi, filantropijne oraz rzecznicze.

Ze względu na fundatora – przy tym podziale wyłaniają się fundacje prywatne, korporacyjne oraz publiczne.

Ze względu na cel wyróżniamy natomiast fundacje pożytku publicznego, lub pożytku własnego albo pożytku mieszanego łączącego w sobie dwa poprzednie pożytki.

Ze względu na formę podejmowanych działań możemy wyróżnić fundacje, które są grantodawcze lub operacyjne. Działalność pierwszych polega na finansowaniu działalności innych organizacji, zaś drugich – na finansowaniu swoich własnych przedsięwzięć.

Ze względu na odbiorcę wyróżniamy natomiast fundacje, które nazywamy: służebnymi, obywatelskimi lub interesu grupowego.

Ze względu na obszar działalności jak łatwo się domyślić wyróżnić możemy fundacje, które są międzynarodowe, lub krajowe albo wręcz lokalne.

Biuro księgowe pomoże nam zdecydować jaki rodzaj księgowości będzie odpowiedni dla typu fundacji, który chcemy założyć.

doradca podatkowy w Łodzi
doradca podatkowy w Łodzi

Czy fundacja potrzebuje księgowości?

Bo oczywiście jak każda inna organizacja pozarządowa, potrzebują księgowości. Księgowa lub księgowy ma za zadanie ewidencjonować absolutnie wszystkie zdarzenia finansowe w obrębie fundacji. Zapewnia to przejrzystość co do zasad jej działania oraz finansowania. Tylko w ten sposób możemy dowieść, że nasza fundacja działa i pozyskuje finanse na realizowane cele zgodnie z obowiązującym w danym kraju lub krajach prawem.

Co roku nasza fundacja zobowiązana będzie również do złożenia tak zwanego corocznego sprawozdania finansowego, zwanego inaczej bilansem. Nie możemy pozwolić sobie na to, by któregoś roku pominąć ten obowiązek. Sprawozdanie składamy zawsze, rokrocznie, nie możemy przy tym przekroczyć ostatecznej daty jaką jest 10 lipca. Co składa się na takie sprawozdanie? Są to przede wszystkim:

  • Bilans finansów fundacji,
  • Rachunek zestawiający zyski oraz straty fundacji,
  • Dodatkowe informacje.

Co więcej, jeśli fundacja prowadzi dodatkowo działalność gospodarczą, sprawozdanie finansowe musimy złożyć do KRS, czyli do Krajowego Rejestru Sądowego.  Jeśli natomiast nasza fundacja należy do kategorii fundacji pożytku publicznego, kolejnym obowiązkiem który nas dotyczy jest umieszczenie bilansu w internetowej bazie sprawozdań. Zazwyczaj wszystko to nie są czynności, z którymi jesteśmy w stanie poradzić sobie sami. Prawo jest zawiłe i pełne niuansów, które najlepiej znane są profesjonalistom, firmy księgowe poradzą sobie więc z tym najlepiej.

Fundacja – jaka księgowość?

Takie firmy księgowe  pomogą również zdecydować jakiego rodzaju księgowość będzie najlepsza dla naszej fundacji. Często różni się ona od księgowości, którą prowadzimy z zwykłych firmach, co więcej musi ona być częścią zatwierdzonego przez fundację systemu księgowości.

English Français Deutsch Español